Same Same but different

Alles in Laos is 'Same Same', maar toch anders. Om te beginnen de jungle trek die we, nu alweer een week geleden hebben gemaakt: er waren overeenkomsten met Sumatra, maar het was toch anders. Onze groep bestond dit keer uit 5 mensen en we gingen drie dagen op pad, het Nam Tha Nationaal Park in. De tocht begon in een Hmong dorpje, waar we eerst even een blik wierpen in de gesloten (zaterdag) school. Een school is een school, maar deze is toch nog bezet wanneer het zaterdag is: het lokaal zit vol kippen. Na het dorp begint de echte jungle tocht in het natte gedeelte van het regenwoud. We steken via stenen en bruggetjes (same same, but different: een bamboepaal met leuning) vele riviertjes over en het modderpad gaat flink naar boven en beneden. Gelukkig hebben we een leuke, niet klagende groep met een goede conditie, dus dat is geen probleem. Opeens staan we midden in een rijstveld, dat verwacht je niet! Het landschap blijft veranderen, want we komen ook door bamboebossen en we moeten ons een weg banen door met gras overgroeide paden. We lunchen vandaag met kleefrijst, tofu met groente, varens, kool met varkensvlees, vis en hete groene chilisaus. Dit alles geserveerd op een tafelkleed van bananenbladeren en met stokjes die net een beetje anders zijn dan normaal: versgeplukte bamboestelen. Deze lunch biedt een stevige basis voor de rest van onze tocht, die om 3 uur midden in de jungle 'eindigt'. Daar staat een klein hutje met even verderhop een echt toilethokje (hurktoilet). We zitten hier een stuk luxer dan op Sumatra: er liggen zelfs dunne matrasjes op de grond van de hut! De avondmaaltijd bevat weer rijst, but different, want geserveerd met: overheerlijke tomatensaus, uien, koolsoep met vlees en laab, dit alles konden we heel luxe eten met een lepel. 's avonds ondernemen we een poging tot het vinden van dieren, we hebben 's middags waarschijnlijk een kleine beer in een boom gezien (ver weg), dus wie weet wat we tegen komen! En inderdaad, we zien dieren...een rups (maar wel een hele aparte), een sprinkhaan (maar wel een hele grote) en heeeeel veel motjes. Wanneer we terugkomen in het kamp begaan we een goede daad; de twee locals hebben 10-tallen kikkers (minstens 6 soorten) gevangen en willen best de pootjes breken zodat we ze de volgende dag vers kunnen eten. Tsja, dat konden we toch niet laten gebeuren, dus op ons verzoek zijn de kikkers weer vrijgelaten (op drie na, die toch al dood waren, waarbij we geen idee hebben of ze uiteindelijk als maaltijd hebben gediend).

De volgende ochtend hebben we weer een vergelijkbaar ontbijt, maar toch anders. Natuurlijk hebben we er weer rijst bij en ook deze keer ontbreekt de tomatensaus niet, aangevuld met scrambled eggs en een kopje verse Kardamom thee uit de jungle. We beginnen vandaag met een stuk steigen door het drogere deel van de jungle, dat vol bamboe staat. Onderweg zien we wilde kardamom, de viagraplant (ja, omdat....) en rotanhout. Tijdens onze pauzes eten we een soort beukennootjes die overal op de grond liggen. De lunch wordt geserveerd op de grond, waar een aantal palmtakken als tafel dienen. Same same; rijst, boontjes, oberginemengsel en groene chilisaus; we eten met onze handen. Tegen het einde van de middag komen we aan bij het volgende hutje, same same, but different. Dit hutje ligt midden in open gebied. Als we op de boomstronken zitten te kletsen, voelt Marlous ineens iets bij haar enkel. Het blijkt een kleine bloedzuiger te zijn en niet veel later zitten de twee heren in de groep en Marlous plijsters te plakken. Gemene beesten, ze kunnen dwars door je sokken heen bijten en het blijft nog lang nabloeden, omdat ze antistollingsmiddel gebruiken. Nadat we een frisse douche hebben genomen bij een stroompje in de buurt, komen de etensgeuren ons al tegemoet. Op een vuurtje in de hut, wordt de volgende overheerlijke rijstmaaltijd bereid: pompoen, tomatensaus, boontjes, chiliprut, rauwe kool, paksoysoep en natuurlijk (zoals iedere dag) rijst. We drinken rivierwater en -thee en de locals beginnen aan de Lao Lao (wisky), bananenwijn en sigaretten die ze via een waterpijp roken. Marlous probeert ook een paar slokken Lao Lao, maar het is erg sterk spul. Onze 2 gidsen komen op een gegeven moment enthousiast terug van hun douche; ze willen ons iets laten zien. Gewapend met zaklampen balanceren we over de boomstronken die over de modderpaadjes lopen, de jungle in. Het is donker, maar een zeer knalgroen iets in de bomen is toch duidelijk te onderscheiden; een slang (python)! Na deze ontdekking keren we weer terug naar de hut, waar we na het sterren kijken lekker gaan slapen. De hele nacht horen we de ratten rennen op het dak, maar ook vlak naast ons (gelukkig zitten al onze etenswaren in een pan).

De volgende morgen ontbijten we weer eens met rijst. Dit keer zowel roergebakken ei als gekookt ei en natuurlijk tomatensaus. In dichte mist zijn we begonnen aan onze laatste, vijf uur durende tocht naar een Akha dorp. Vandaag stijgen we wat meer dan de vorige dagen, het voelt heerlijk om wat gedaan te hebben. De Laotianen die gisteren wiskey dronken, verklaren ons voor gek: we nemen de moeilijke route, terwijl er ook een platte, twee uur durende shortcut is! Maar als je die neemt mis je o.a. wilde obergine en wilde koffie en dat zijn toch leuke dingen om te zien. Gelukkig liepen de Laotianen met ons mee, want een (voor hier) oude man, kon geweldig vogelgeluiden nadoen, waarbij hij soms nog antwoord kreeg ook. Hij had zich 's ochtends al helemaal vermaakt met Sannes verrekijker en vogelboek; onder luid: aaaah! werden de pagina's omgeslagen en bij elke pagina kon hij wel een vogelgeluid maken. Het middageten vondt plaats bij een vissershuisje. Tja en hoe kan het ook anders; we eten rijst! Deze keer met pompoen, gekookte eieren, oberginespul en chiliprut. We eten weer met onze handen, dat gaat toch gemakkelijker dan met de lepel die ze ons geven. Ja, we veranderen hier al echt in junglemeiden. Het laatste stuk lopen we buiten het Nationale park en dat is meteen te zien: kale vlaktes met rijstvelden en rubberplantages. De zon, hier niet tegengehouden door bomen en planten, schijnt fel op onze hoofden. In het Akha dorp zoeken we wat verkoeling onder 1 van de huizen op palen. Er wordt gevraagd of we wat aan de school willen doneren. Eindelijk een bestemming gevonden voor onze zak vol pennen! Niet alleen de kinderen kunnen we hier blij mee maken, ook de gidsen zoeken er allemaal 1 (enthousiastelingen 2) uit. Een aantal pennen zijn uit elkaar gevallen en het is een leuk gezicht om 2 volwassen mannen zeer enthousiast aan het puzzelen te zien. Dat was onze jungle tocht en als jullie je afvragen waar het 'same same, but different' vandaan komt: het was een veel gebruikte uitdrukking van onze gids (zie foto's). We eten 's avonds pannenkoek, patat, gemixte groenten/sandwhich en als toetje gaan we ergens wat drinken met onze groep; even wat anders dan rijst!

De volgende dag is een reisdag, met de bus gaan we terug naar Luang Prabang, een tussenbestemming. De hele dag zitten is wel even lekker; we hebben de afgelopen drie dagen meer dan 35 km afgelegd over heuvels en glibberige paadjes. Helaas blijkt er iets mis te zijn met de bus: de motor valt steeds uit. Daarom worden op een gegeven moment de rechter achterbanden van de bus af gehaald en vervolgens begint iemand enthousiast een stuk hout te bewerken. Dit stuk wordt gebruikt om de bus te repareren, samen met een stuk nylon en stukken rubber van een oude fietsband. De bus rijdt na een uurtje weer traag verder en uiteindelijk doen we er 13 in plaats van 8 uur over om in Luang Prabang te komen. Maar, de reparatie was een succes: de motor is bijna niet meer afgeslagen. De deur ging onderweg wel kapot (kon niet meer dicht) en waar dit in Indonesie normaal is, is het hier toch 'different' ook hiervoor moesten we stoppen.

De dag daarna stappen we alweer vroeg in de bus; een minivan dit keer. Met dit snellere en luxere vervoermiddel komen we aan op de plaats van bestamming: Phonsavan. In dit stoffige stadje is een goedkoop gueasthouse snel gevonden. Een tour vinden die alles omvat wat we hier willen zien, is minder snel gedaan. Maar ook dat lukt na een hoop onderhandelen en we kunnen gaan slapen met het vooruitzicht op een interessante dag.

De volgende morgen staan onze ingehuurde privechauffeur en privegids al op ons te wachten, samen met een Vlaamse, die we hebben uitgenodigd deel te nemen aan onze zelf samengestelde tour. We bevinden ons inmiddels in de meest gebombardeerde provincie van het land en onze eerste bestemming heeft daar alles mee te maken. De mensen in dit dorpje hebben de achtergebleven bommen zeer creatief gebruikt: als plantenbak bijvoorbeeld, of als veevoertrog. Ook als paal om je huis op te bouwen en als hek zijn bommen heel geschikt; de kraters van de bommen worden gebruikt als visvijvers. Na een spelletje 'zoek de bom' (probeer het zelf maar eens op de foto's) gaan we naar de volgende bestemming. Een dorp van de Thai Dam (zwarte Thai) waar veel wordt geweven. We bezoeken een fabriekje, waar helaas niemand aan het werk is. Een vrouw komt speciaal voor ons even voordoen hoe het moet en Marlous mag het ook even proberen; lastiger dan gedacht en een werkje waar veel geduld voor nodig is. In het volgende dorpje bekijken we ook een traditionele huisnijverheid. De mensen produceren zelf Lao Lao, maar er is niemand aan het werk en erg interessant is het niet. Daarom gaan we, na de lunch en na een bezoekje aan de markt, naar een tweede wiskeydorp. Hier leren we hoe Lao Lao gemaakt wordt: er wordt kleefrijst gekookt, die vervolgens samen met gist 2 dagen in een emmer blijft staan. Hierna wordt het vocht uit de gegiste rijst gedestileerd door de ton te verwarmen op een vuur, waarbij het gecondenseerde vocht op een slimme manier wordt opgevangen (zie foto). Na de hele sterke Lao Lao te hebben geproefd, gaan we naar onze laatste bestemming toe: de vlakte der kruiken. Niemand weet waarom, maar in deze streek bevinden zich vlakten met honderden stenen kruiken, groot en klein. De locals zeggen dat ze dienden voor het maken van Lao Lao, wetenschappers vermoeden dat ze als urnen hebben gediend. De indrukwekkende kruiken leveren vele mooie foto's op en als er even later een aantal monniken (die mogen ook wel eens een dagje uit) bij komen, moeten zij natuurlijk ook op de foto. Andersom zetten de monniken ons op de foto en zodoende ontstond er een leuke uitwisseling. Na dit alles zijn we netjes voor ons hotel afgezet, waar we hebben gegeten en geinternet. Sanne loopt op de terugweg van het pinnen nog even het bureau van de MAG (explosieven opruimingsdienst) in en besluit na een uur gekeken te hebben Marlous maar eens op te halen. Het centrum bevat veel informatie over UXO (unexploded objects), waarvan er zich nog duizenden in Laos bevinden. In totaal is er 1,36 miljoen ton aan bommen op Laos neergegooid (meest gebombardeerde land ooit), waarvan ongeveer 30% niet is ontploft. Ook in dorpjes als de dorpjes waar wij zijn geweest, worden nog vaak explosieven gevonden. De meeste (cluster) bommen hebben de vorm en kleur van fruit; passievrucht, ananas en sinaasappel zijn veel voorkomende soorten. Het nadeel hiervan is dat kinderen het vaak als speelgoed zien, met alle gevolgen van dien. Jaarlijks overlijden er gemiddeld 250 mensen wegens explosieven: tijdens het ploegen op de rijstvelden, kinderen die de bommen openmaken vanwege de kleine kogeltjes die als katapult munitie kunnen dienen, mensen die het schroot willen verkopen en zelfstandig de explosieven (ook grote bommen van meer dan 500kg) open maken etc. etc. Een vreemd verhaal is die van een man die op een dag een gat in zijn huis groef om een bed in te zetten. Hij bleek al 12 jaar op een bom te wonen, die tijdens deze activiteit af ging. De man heeft het, met geamputeerde ledematen, overleefd, ondanks het feit dat het acht uur duurde voordat hij in het ziekenhuis was. Het ziekenhuis beschikt niet over ambulances dus moesten ze wachten op een lokale bus, ook is er maar 5 uur per dag stroom in het ziekenhuis en er is pas sinds kort stromend water aanwezig. Erg heftig allemaal. We beloven jullie dat we niet van de paden af zullen gaan!

De volgende dag stappen we alweer vroeg in een lokale bus. Deze vertrekt een uur te laat, maar gaat geen enkele keer kapot en zodoende komen we 9 uur later aan in Vientiane. Met behulp van een tuk tuk driver vinden we een schoon hotel, waar Sanne haar tas kan afspoelen. De heupband is doorweekt met visvoersap of vissaus dat een vreselijke geur verspreid en uiteraard ook op haar kleding zit. Waarschijnlijk is een zak in de bus (onderin het bagaruim wordt vanalles vervoerd) gaan lekken. Na de nodige schoonmaakactiviteiten gaan we luxe uit eten. Voor wel 12 euro (dat is drie overnachtingen) eten we knoflookpizzabrood, verse pizza's met verse bodems en we drinken beiden twee verse vruchtenshakes. Dat hadden we nodig na al dat reizen, vooral omdat er nog een busrit gaat volgen (en wel vannacht). Met lekker eten (ontbijten met een amandelcroissant, pain au chocolat met kokos en een pain au chocoalt met pistache), internetten en straks een spa en massage, komen wij deze dag in Vientiane wel door.

Kijk nog even bij ons vorige verhaal voor de foto's die daarbij horen. We hebben nog geen foto's van het watergebeuren (die moeten we van onze groepsgenoten krijgen) dus daar moeten jullie (en wij) nog even op wachten.

Sak Dee! (veel geluk).